Ayasofya’yı bırak bir de bunlara bak

AK Parti İnsan Hakları Başkanlığı, AK Parti dönemlerinde hayata geçirilen dinî özgürlükler alanındaki adımları raporlaştırdı. Raporda yaklaşık 50 yıllık aradan sonra bir Rum yayınevinin faaliyete başladığı, bir Süryani köyünün isminin iade edildiği belirtildi. Genel seçimlerde Ermeni ve Süryani vatandaşların milletvekili seçilerek TBMM’ye girdiği, Edirne Büyük Sinagogu’nda 41 yıl sonra ilk defa düğün merasimi yapıldığı hatırlatıldı. Raporda ayrıca azınlıkların gayrimenkullerinin iadesi, okullarına verilen maddi destekler ve ibadethanelerinin restore edilmesi gibi atılan adımlar anlatıldı. Uzun seneler boyunca kapalı kalan azınlık ibadethanelerinin açılmasına vesile olmasının yanı sıra ayin ve törenlerin düzenlenmesine de ortam sağlandığı belirtildi. Türkiye’nin attığı adımlardan bazıları şunlar:

BİN 15 ARAZİ İADE EDİLDİ



Bin 15’ten fazla arazi geri verilirken  Ermeni Cemaati Vakfına 400’den fazla gayrimenkul iade edildi. 2018 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü idaresindeki kilise ve sinagog gibi ibadethanelerin azınlık vakıflarına bedelsiz tahsisinin önü açıldı.

AZINLIK EĞİTİMİNE DESTEK



Millî Eğitim Bakanlığı, 2010 yılında Ermenice ders kitapları hazırladı. 2014 yılında ise ilk defa Süryani anaokulu açıldı. Yine aynı yıl içerisinde azınlık okullarına ilk maddi yardım yapıldı ve azınlık okullarının öğrencilerinin “din” dersi sınavlarından muaf tutulduğu liselere giriş sınavından ilk kez Ulus Özel Ortaokulu imtihanına girdi. 2015 yılında da Gökçeada Özel Rum Ortaokulu ilk defa, Lisesi ise 40 yıl sonra tekrar açıldı ve Ermeni okullarında eğitim gören 218 öğrenciye, din kültürü ve ahlak bilgisi sınavından Hristiyanlıkla ilgili sorular ilk defa Ermenice soruldu.

13 İBADETHANE RESTORE EDİLDİ



Gökçeada Aya Nikola Kilisesi, Gökçeada Aya Marina Rum Ortodoks Kilisesi, Hatay İskenderun Süryani Katolik Kilisesi, Hatay İskenderun Rum Katolik Kilisesi, Diyarbakır Sur Ermeni Protestan Kilisesi, Gaziantep Nizip Fevakani Kilisesi, Gaziantep Şahinbey Havra, Ayvalık Cunda Taksiyarhis (Ayanikola) Kilisesi, İskenderun Arsuz Maryo Hanna Kilisesi, İstanbul Edirnekapı Aya Yorgi Kilisesi, Hatay Yayladğı Rum Ortadoks Kilisesi, Sveti Stefan Kilisesi, ayrıca terör örgütü PKK tarafından saldırıya maruz kalıp zarar gören Surp Giragos ve Mar Petyun Keldani Kiliseleri restore edildi.

AZINLIKLARA EŞİT HAK VERİLDİ



2012 yılında yaklaşık 50 senelik bir aradan sonra bir Rum yayınevi faaliyete geçti. 2015 senesinde ise Türkiye’de bir Süryani köyünün ismi iade edildi. Yine aynı yıl içerisinde 1915 olaylarının yıl dönümünde yapılan ayine bir Türk hükûmeti temsilcisi resmî olarak katıldı. 2015 genel seçimlerinde Ermeni ve Süryani vatandaşlar milletvekili seçilerek TBMM’ye girdi. 2016 yılında ise insan haklarına da aykırı olan devlet kayıtlarındaki soy kodu uygulaması kaldırıldı.

İBADETLERİNİN ÖNÜ AÇILDI

2010 yılında Trabzon Sümela Manastırı’nda 88 yıl sonra ilk ayin düzenlendi. 2015 yılında uluslararası Holokost Kurbanlarını Anma Günü sebebiyle ilk defa Ankara’da bir anma töreni yapıldı. Yine aynı yıl içerisinde Türkiye Yahudileri ilk defa kamuya açık bir meydanda Hanuka Bayramı’nı kutladı. 2016 yılında “Ta Fota (Işıklar) Bayramı, 1922’den sonra İzmir’de ilk defa kutlanırken aynı yıl içerisinde Edirne Büyük Sinagogu’nda 41 yıl sonra ilk defa düğün merasimi yapıldı ve gayrimüslim bir milletvekilinin talebi üzerine TBMM’de ilk defa pazar ayini için ara verildi.

İBADETHANELER TEK TEK AÇILDI



AK Parti hükûmetleri döneminde açılan azınlık ibadethaneleri şunlar:



– 2010: Trabzon Sümela Manastırı (90 yıl sonra)

– 2010: Van Ahtamar Ermeni Surp Haç Kilisesi (95 yıl sonra)

– 2011: Diyarbakır Surp Giragos Ermeni Kilisesi (32 yıl sonra)

– 2015: Avrupa’nın en büyük sinagogu olan Edirne Büyük Sinagogu (46 yıl sonra)

– 2016: İstanbul’daki tek ahşap sinagog olan İştipol Sinagogu (65 yıl sonra)

– 2018: Batman’ın Gerçüş’teki Aziz Aho Manastırı (100 yıl sonra)

Azınlık vakıflarına ait 1.015’ten fazla arazi ve 400’den fazla gayrimenkul iade edildi. 2018’de Vakıflar Genel Müdürlüğü idaresindeki kilise ve sinagog gibi ibadetlerin azınlık vakıflarına bedelsiz tahsisin önü açıldı.