Toki Başkanı Turan: Bu Yılda Hedefimiz Asgari 65 Bin Konut İnşa Etmek

Uludağ Ekonomi Zirvesi’nde “Gayrimenkul: Büyümenin Yeni Yönü” konulu oturum gerçekleşti. Oturumda konuşan Başbakanlık Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanı Mehmet Ergün Turan, “Gayrimenkul piyasası son 10-15 yılda eleştiriliyor. Sanayinin az gelişmesinin sorumlusu gayrimenkul sektörü olarak algılanıyor. Buna katılmıyoruz. 2023 hedeflerine yaklaşacaksak gayrimenkul sektörü bugünden daha ileride olmalı. Sanayi niye istenilen yerde değil başlığı tartışılabilir” diye konuştu.

“Bu yılda hedefimiz asgari 65 bin konut inşa etmek”

Türkiye’de 2008 yılında gayrimenkuldeki satış rakamının 428 bin olduğuna değinen Turan, “2016 yılında yaşanan bir darbe girişimine rağmen, sıkıntılı duruma rağmen, bölgedeki bir çok sıkıntılı duruma rağmen 1 milyon 400 bandına yaklaştı. Bu umut verici bir rakam. Üretim rakamları ile alakalı 2006’larda 320 binlerde olan konut üretim rakamı 2016 yılı itibariyle yaklaşık 750 binlere çıktı. TOKİ 198’de kurulmuş 2003 yılına kadar 19 yılda 43 bin konut üretebilmiş. Ama 2003’te başlayan süreçten bugüne gelene kadar 775 bin rakamına ulaştık. 19 yılda 43 bin konut üretirken, şuanda 775 bine ulaştık. Sadece 2016 yılında 65 bin sosyal konut ürettik. Bu yılda hedefimiz asgari 65 bin konut inşa etmek. Bu rakama inşallah ulaşacağız. İlk 3 ayda yaklaşık 20 bin konutu ihale ettik. Bunlar önemli rakamlar. Bütün bu yapılanlara rağmen TOKİ son 13 yılda 775 bin sosyal konut rakamına rağmen Türkiye’de konut sahipliği orana artmamıştır. Hala yüzde 61-62’ler seviyesindedir. O zaman sektörde alt ve orta gelir grubunun konut sahibi olması ile alakalı yeni bir trendin oluşması gerekir. Sektör temsilcilerindeki arkadaşlarımızında kentsel dönüşümle oraya doğru kayması gerektiği kanaatindeyim” açıklamasını yaptı.

“İstanbul’da şehrin içerisinde kilometre karede 45-50 bin kişinin yaşadığı yerler var”

81 ilde 780 bin kilometre bir alan sahip Türkiye nüfusunun 5’te birinin İstanbul’da yaşadığına dikkat çeken Turan, şunları söyledi:

“Biz arazi geliştirme konusunda sadece İstanbul başlığıyla konuşuyoruz. İstanbul’da arazi geliştirme konusu iki tarafı denizle çevrili, büyük bir kısmı su havzaları, bir kısmı tarım alanı, büyük bir kısmı kuzey ormanlarıyla çevrili istisnai bir yer. Bu alanda arazi gelişterme konusu uzun saatler tartışılabilir. İstanbul’un olası bir depremi konuşuluyor. İstanbul’da asıl olan şey 15 milyonluk kent var. Planlama anlamında nüfusun nereye oturacağını konuşulması gerekir. Sonrasında İstanbul’da asıl olan şey sosyal konutları yapıp, oraları doldurmak değil şehrin içinde sıkışmış alanları bir şekilde desantrali edilmesidir. Şehrin içerisinde kilometre karede 45-50 bin kişinin yaşadığı alanlar var.”

Arazi geliştirme konusunda çaresiz olmadıklarını anlatan Turan, “Bunun için sosyal konut üretiminde uğraşıyoruz. Bu rakamlar şişmesin diye ihalelerimizde gayret gösteren ekibiz. Açık ihale yapıyoruz ama fiyatlarında şişerse kime satılacak? Sektör belli. Bunun dışında kalan 81 vilayet her alanda TOKİ devlet anlamında gayrimenkul arazisi olan devletiz. Geliştirilebilir, ancak bir şehirde arazi geliştirsek burada nüfus talebi olması lazım. Örnek verecek olursak, Karaman’da son 2 buçuk yılda 2 bine yakın konut yaptık. Şuanda talep toplamadayız. Son koyduğumuz 500 konuta 6-7 katı kurayla müracaat var. Erzurum’da nüfus artışı yok. Ama arz ettiğimiz konutlara 4-5 katı talep geliyor. Son 2 buçuk yılda orada bin 500-2 bine yakın konut satıyoruz. Bir insanın bir şehirde konut sahibi olması o insan orada yaşamasıyla alakalı en önemli gayrettir. Bizim için de İstanbul çok önemli. Biz, kamu kaynaklarından direk gelir alan ve harcayan bir kuruluş değiliz. Geliri kendimiz geliştirmeye çalışıyoruz. İstanbul ya da Ankara’da veya Nevşehir’de ürettiğimiz arsalardan hasılat paylaşım metodunu ihale ediyoruz, bu dostlarımız proje geliştiriyor. O gelen gelirle Anadolu’da sosyal konut inşa ediyoruz” şeklinde konuştu.

“12 milyarlık bütçeyi oluşturup, harcıyoruz”

Türkiye’nin gayrimenkul sektöründeki son 10-12 yılındaki girişimi büyüme hikayesini oluşturduğuna dikkat çeken Turan, konuşmasını şöyle tamamladı:

“Türkiye 2011 yılından beri büyümeyle alakalı sorun yaşıyoruz. TOKİ’nin yıllık finansmanı 12 milyarlık bütçeyi oluşturup, harcıyoruz. Gayrimenkul piyasasından önce yatırım derinliği istenilen seviyede değil. Faizsiz bir enstrüman lazım.”

Artaş İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya, “Geçmişte yapılan hatalar sebebiyle 7 milyon sağlıksız konut stokumuz var. Sağlıksız bölgede yaşayan insanlarımız bizleri ilgilendiriyor. Onların da kalitelerini yukarıya doğru taşırsak hepimiz rahat edeceğiz” dedi.