Bilim insanları akciğer kanserinin Türkiye haritasını literatüre kazandırdı

Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Ana Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Atilla Eroğlu ile farklı üniversitelerin göğüs cerrahisi, göğüs hastalıkları, radyasyon onkoloji, medikal onkoloji ile patoloji gibi bölümlerinden profesörler Ayten Kayı Cangır, Perran Fulden Yumuk, Serpil Dizbay, Serap Akyürek, Yeşim Eralp, Ülkü Yılmaz, Uğur Selek, Ali Murat Tatlı, Fazilet Öner Dinçbaş, Saadettin Kılıçkap, Mehmet Ali Nahit Şendur, Asli Görek Dilektaşlı, Hakan Şat Bozcuk, Serdar Özkök, İlhan Öztop, Erkan Topkan, Şükrü Dilege, Akın Kaya, Ahmet Demirkazık, geçen yıl “Türk Onkoloji Grubu” adı altında çalışma başlattı.

Bilim insanları, yaklaşık 6 aylık çalışmayla, Türkiye’de akciğer kanserinin sebeplerini, bölgelere göre dağılımını, tedavi yöntemleri, tıbbi cihaz ve hekim sayıları gibi bilgilerin derlendiği makale hazırladı. Bu çalışma dünyanın en saygın kanser dergilerinden biri olan “Journal of Thoracic Oncology”de yayımlandı.

Çalışmada yer alan Prof. Dr. Eroğlu, AA muhabirine, akciğer kanserinin en sık görülen ve en çok ölüme sebep olan hastalık olduğunu belirterek, dünyada yılda yaklaşık 2 milyon kişinin akciğer kanserinden öldüğünü söyledi.

“Akciğer kanseri en sık Ege ve Marmara’da, en az Güneydoğu ve Doğu Anadolu’da görüldü”

Türkiye’deki kanser durumunu bölgesel ve kadın-erkek şeklinde kategorize ederek çalıştıklarını anlatan Eroğlu, “Çalışmamızda 2022’de Türkiye’de 41 bin yeni akciğer kanseri tespit edildi. Bunun yaklaşık 33 bini erkek, 8 bini kadın. Bölgelere göre harita oluşturduk. Akciğer kanseri kadın ve erkeklerde en sık Ege ve Marmara’da, en az ise Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu’da görüldü. En sık 60 ila 70 yaş aralığında görülen akciğer kanserinin nedeni ise yüzde 90 sigaradır ve bu önlenebilir sebeptir.” dedi.

Eroğlu, profesörlerle 6 ayda hazırladıkları Türkiye’deki akciğer kanseri çalışmasının dünyanın en saygın kanser dergilerinde 3 ay içinde yayımlandığını dile getirdi.

Akciğer kanserinin en sık görüldüğü Ege’de, sigaranın diğer bölgelere göre daha çok tüketildiğine dikkati çeken Eroğlu, şöyle konuştu:

“Güneydoğu Anadolu’da kadınlarda kanser oranı 100 binde 6,9 iken Ege’de 14, Marmara’da ise 12,5. Ege’de akciğer kanseri erkeklerde 100 binde 72, Güneydoğu’da ise 100 binde 42 görüldü. Bundan sonra dünyada kim akciğer kanseriyle ilgili Türkiye’deki durumu merak ederse bu makaleyi görüp referans olarak gösterecek ve alıntı yapacak. Aslında Türkiye’deki akciğer kanserinin durumu, hangi yaşlarda görüldüğü, hangi tedaviler uygulandığı, dünyadaki durumla bizim durumumuzun karşılaştırılması gibi çok önemli verilerin paylaşıldığı bir makale oldu.”

Prof. Dr. Eroğlu, gelişmiş ülkelere göre Türkiye’de sigara içenlerin de Avrupa ve ABD’ye göre akciğer kanseri sayısının da fazla olduğunu söyledi.

“Türkiye’de yaklaşık her 10 kişiden 3’ü sigara içiyor”

Dünyada en çok sigara tüketen 10 ülkeden biri olan Türkiye’de yetişkin toplumun yüzde 30’nun sigara içtiğini vurgulayan Eroğlu, “Türkiye’de yaklaşık her 10 kişiden 3’ü sigara içiyor. Sigara da akciğer kanserinin en önemli sebeplerinden biri, kanserin yüzde 90 sebebidir maalesef. Bu makaleyle sigara ve tütün mamulleri kontrolünün daha fazla yapılması gerektiğini ortaya koyduk.” diye konuştu.

Eroğlu, hekimlik ve tıp alanında dünyanın en iyi ülkelerinden biri olan Türkiye’nin, gelişmiş ülkelerle tedavi aşamasında başa baş olduğunu, hastalık ve tarama metotları açısından ise gelişmiş ülkelerin gerisinde kaldığını, söz konusu çalışmayla bu sonuçların ortaya çıktığını kaydetti.

Özellikle riskli kişilerin daha sık kanser taramalarından geçirilmesini isteyen Prof. Dr. Eroğlu, “Kanseri teşhis eden, tedavi eden hekim sayısı açısından dünyanın en gelişmiş ülkelerinden daha iyi durumdayız ama maalesef hasta, doktora çok geç aşamada gidiyor ve geç gittiğinden çoğu hasta tedavi şansını kaybediyor. İleri evrede müracaat ettiğinden hekimler bir şey yapamıyor.” ifadelerini kullandı.

Profesör meslektaşlarıyla yaptıkları çalışmada, akciğer kanseriyle mücadele eden doktor sayısına kadar çıkardıklarını anlatan Eroğlu, şunları kaydetti:

“Çalışmada Marmara veya Ege’de kadınlardaki kanser oranının, diğer bölgelere göre çok daha fazla olduğu görüldü. Bunun sebebi bu bölgelerdeki kadınların daha çok sigara içmesi. Çalışmada, Türkiye’de 2167 göğüs hastalıkları uzmanı, 670 göğüs cerrahı, 1666 patolog, 593 radyasyon onkoloji, 623’de medikal onkoloji uzmanı hekim olduğu görüldü. Kanserle mücadeledeki aşamaların hepsini ortaya koyduk ki tam bir resim oluşsun. Bu makaleyle tam bir Türkiye haritasıyla akciğer kanserinin resmini çıkartıp literatüre kazandırdık. Çalışmamızı ilgili bütün mercilere ilettik.”