Dijital bağımlılık, hem fiziki hem ruhsal sağlığı bozuyor

Etlik Şehir Hastanesinde psikiyatri uzmanı olarak görev yapan Doç. Dr. Elif Aktan Mutlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, alkol, tütün ya da madde kullanımının en önde gelen bağımlılıklar arasında yer aldığını, son yıllarda dijital bağımlılığın da bunlar arasında yer almaya başladığını söyledi.

Mutlu, dijital bağımlılığın da alkol, tütün ve madde gibi yoksunluk durumlarında kişinin akıl sağlığı, beden sağlığı ve sosyal yaşamında zorlanmaya neden olduğuna dikkati çekerek, şöyle konuştu:

“İnternet bağımlılığı, dijital bağımlılıkların çok önemli bir kısmını oluşturuyor. Bu bağımlılık, internet olmadan huzursuz olmak, neredeyse tüm günü internetin başında geçirmek ve internetin başında olunmayan zamanlarda internete ulaşma planı yapmak, internet nedeniyle kişisel, aile ve sosyal yaşamını ihmal etmek şeklinde olmaktadır.”

Mutlu, internet bağımlısı olan kişilerin günlük yaşamlarında sürekli interneti düşündüklerini, bunun dışında başka işlere odaklanamadıklarını vurgulayarak, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bu bağımlılığı olan kişilerin, internetle ilgilenmekten dolayı iş gücü kaybı yaşadıkları, arkadaş ve aile ilişkilerinin zarar gördüğü ve sosyal yaşamdan uzaklaştıkları görülmektedir. Bu durum, bağımlı şekilde zamanı dijital ortamda geçirmenin, bir süre sonra hastalıklı bir aşamaya geldiğini, kişiyi ruhsal ve bedensel, sosyal ve akademik olarak yoğun etkilediğini göstermektedir.”

Dijital bağımlılıkların içinde teknolojinin gelişmesine paralel şekilde artış gösteren bilgisayar oyunlarının, sosyal medyanın, alışveriş sitelerinin takibinin ve kumar sitelerinin de yer aldığını belirten Mutlu, bunların “davranışsal” olarak isimlendirilen bağımlılıklar arasına girdiğini söyledi.

“Yalnızlaşma ve içe dönme”

Mutlu, bir şeyin bağımlılık olarak sınıflandırılması için kişinin zamanının büyük kısmını bu alanda geçirmesi ve yokluğunda huzursuz olması gerektiğini ifade etti.

Özellikle internet bağımlılığı olan kişilerin hangi alanda daha çok zaman harcadıklarının, tedaviyi şekillendiren en önemli unsur olduğunun altını çizen Mutlu, “Örneğin, kişi internette kumar sitelerinde mi, alışveriş sitelerinde mi, oyun mu oynuyor ya da uygun olmayan cinsel içerikli sitelere mi giriyor, bunları belirliyoruz. Bu durumun, hayatını nasıl etkilediğine bakıyoruz. Buna göre tedavi ve takibi başlatıyoruz.” bilgisini verdi.

Mutlu, dijital bağımlılığın tedavi edilmediğinde ciddi akıl ve ruh sağlığı sorunlarına ve iş gücü kaybına yol açtığını belirterek, şunları kaydetti:

“Sağlık bir bütündür, beden ve ruh sağlığı birlikte ele alınmalıdır. Yapılan çalışmalarda, günün büyük bir kısmını internette çeşitli platformlarda geçiren kişilerde, uykusuzluk, buna bağlı yorgunluk, yoğun dikkatsizlik, mutsuzluk, sürekli bir gergin olma hali, kimseyle görüşmek istememe, okul veya iş hayatında devamsızlık, hatta beyne ve akciğere pıhtı atması gibi ölümcül sonuçlar doğurabilen durumlar belirlendi.

Yine çalışmalar, bu kişilerde uzun süre hareketsiz kalmaya bağlı obezitenin görüldüğünü ve internet başında uyanık kalabilmek için kafein ve enerji içeceklerinin kullanımının arttığını gösterdi. Bunlar da uyarıcı bağımlılığına neden olabilen faktörler. Sosyal sağlığın da bu durumla birlikte eş zamanlı bozulmaya başladığı, internet ve dijital bağımlılığı bulunan kişilerde işe gitmeme, işe geç kalma, iş arkadaşlarıyla ilişkilerinin bozulması, okul başarısının belirgin düşmesi, aile ile iletişimin azalması, yalnızlaşma, içe dönme gibi durumlar saptandı.”

“İnternet bağımlısı olanların beyinleri hasar görüyor”

Tüm bunların internetten ya da dijital platformlardan uzaklaşılması anlamına gelmediğinin de altını çizen Mutlu, “Sağlıklı internet kullanımı, kişiyi geliştirir. Bilgi edinilmesi, eğlence amaçlı kullanılması, araştırma yapılması gibi kullanımlar sağlıklı kullanım içine girmektedir.” dedi.

Mutlu, Dünya Sağlık Örgütü ve Avrupa Birliği tarafından internet bağımlılığının ruhsal bozukluk olarak tanımlanmasına yönelik adımlar atıldığını anlattı.

İnternet bağımlılarının beyin görüntülerinin, alkol ve madde bağımlılarınkiyle aynı olduğunu ifade eden Mutlu, “Çalışmalar, aynen alkol ve madde bağımlılarındaki gibi internet bağımlısı olan kişilerin de beyinlerinin hasar gördüğünü göstermektedir.” diye konuştu.

Mutlu, internet ve dijital bağımlılığın şu an için “bozukluk” olarak tanımlandığını ve kısa süre içinde daha farklı sınıflandırma çeşitlerinin yapılacağını, bu konudaki araştırmaların sürdüğünü bildirerek, internet ve dijital bağımlıların ilaç ve terapilerle tedavi edilebildiğini kaydetti.