İnegöl Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) Başkanı Şükrü Sütcü, mobil alışverişlerde ve sözleşmelerde dikkat edilmesi gereken hususları ele aldı. Sütcü, vatandaşlarca sıkça sorulan soruları yanıtladı.
DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN SORULAR VE CEVAPLARI
“Mobil haberleşme hizmetlerinde abonelik tesis ederken dikkat etmem gereken hususlar nelerdir? Abonelik sözleşmesi imzalamadan önce abonelik sözleşmesindeki hak ve yükümlülüklerinizi dikkatlice okumanız, sözleşmenin ilk sayfasında bulunan abone tercihlerini işaretlemeniz, girilen kişisel bilgilerinizin doğruluğundan emin olmanız gerekmektedir. Özellikle seçmiş olduğunuz tarifenin isminin doğru bir şekilde abonelik sözleşmesine yazıldığından emin olunuz. Sözleşmenin imzalı bir suretini almayı unutmayınız! Aboneliğimi nasıl iptal edebilirim? Abonesi olduğunuz işletmeciye talebinizi, kimliğinizi ispatlayıcı belge ile birlikte yazılı olarak bildirmek veya işletmecinin faks numarasına imzalı olarak göndermek suretiyle sözleşmenizi sona erdirebilirsiniz. İşletmeci, yazılı talebin kendisine ulaşmasından itibaren; 24 saat içerisinde talebinizin alındığı bilgisini iletişim adresine iletmek zorundadır. Ayrıca işletmeci 7 gün içerisinde fesih talebini yerine getirerek posta, elektronik posta, kısa mesaj ya da arama yöntemlerinden birini kullanarak abonelik sözleşmesinin feshedildiğini tarafınıza bildirmekle yükümlüdür. Tarife değişikliği yürürlüğe girmeden makul bir süre önce işletmeciler tarife değişikliğini abonelere SMS, arama ve/veya posta ile (faturada değişiklik belirtilebilmektedir) duyurmakla yükümlüdür. Bu nedenle işletmeciler tarafından SMS, telefon veya posta yoluyla yapılan bilgilendirmelerin dikkate alınması önem arz etmektedir. Ses, kısa mesaj ( SMS) veri ve benzeri hizmetlerin sunulduğu ve kullanıcıya belirli bir kullanım hakkının tanındığı hizmetler kapsamında (100 dakika, 500 SMS veya 4GB vb.) hizmet kullanan aboneler, kullanım miktarının yüzde 80 ve yüzde 100’üne ulaştığında işletmeciler tarafından kısa mesaj yöntemi ile bilgilendirilmektedirler. Ayrıca, aboneler tarafından paketinin ne kadarlık kısmının kullanıldığı bilgisi ücretsiz olarak işletmecilerin internet sitelerinden, müşteri hizmetlerinden veya SMS kanalıyla sorgulanabilmektedir. Talebiniz ya da onayınız olmadan söz konusu hizmete üyelik yapıldığını düşünüyorsanız, mobil cihazınızı sadece sizin kullandığınızdan, SMS, wap vb. bir yöntemle ücret ve abonelik ile ilgili bir onay vermemiş olduğunuzdan veya hattınızı kullanan başka birinin (yakınlarınız gibi) hizmete üyelik yapmadığından emin olduktan sonra, şikâyetiniz için hizmet aldığınız işletmeciye başvurabilirsiniz. İşletmeciler tarafından sorunun çözülmediği takdirde yasal yollara başvurabilirsiniz.”
TAAHHÜTLERE İLİŞKİN HUSUSLAR
“Taahhütlü tarifeler, belirli bir tarifede belirli bir süre için aboneliğinizi devam ettirmeniz halinde bazı avantajlar sağlayan tarifelerdir. Bu nedenle taahhütlü tarifeleri seçerken; taahhüt dönemi boyunca ilgili hizmet ihtiyacınızı, taşınma ihtimalinizin olup olmadığını, mümkünse taşınacağınız bölgede işletmecinizin altyapısının bulunup bulunmadığını, taahhüt bulunmayan tarifelere göre seçmeyi düşündüğünüz taahhütlü tarifenin avantaj ve dezavantajlarını değerlendirerek karar vermeniz uygun olacaktır. Taahhütlü sözleşmeden caymanız halinde İşletmeciler taahhüde aykırılığın oluştuğu döneme kadar aboneye sağlanan indirim, cihaz veya diğer faydaların bedellerinin tahsil edilmemiş kısmının toplamını cezai şart veya cayma bedeli olarak talep edebilmektedir. Taahhütlü Sözleşme, karşılıklı edim içeren borş sözleşmesi hükmünde olup, sözleşme süresince iki tarafında (abone ve işletmeci) sözleşme şartlarına uyması beklenir. Elektronik Haberleşme sektöründe taahhütlü sözleşmelerde, abone tarafından borcun hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi halinde, abonenin işletmeye karşı getirmeyi yüklendiği edime cezai şart ya da cayma bedeli denilmektedir. Bu nedenle taahhüt süresi dolmadan aboneliğinizi sonlandırdığınızda, tarifenizi değiştirdiğinizde veya İşletmecinizi değiştirdiğinizde imza olunan taahhütname hükümleri çerçevesinde cezai şart veya cayma bedeli ödemek zorunda kalabilirsiniz.”
FATURALAR İLE İLGİLİ HUSUSLAR
“İşletmeciler abonelerine basılı fatura göndermekle yükümlüdür. Ancak, abonenin talebi veya onayı ile basılı fatura yerine elektronik ortamda da fatura gönderilebilir. Bununla birlikte, faturalarınızın adresinize ulaşmaması halinde, abonesi olduğunuz işletmecideki adres bilginizin doğru olup olmadığını kontrol etmenizde fayda görülmektedir. Ayrıntılı faturanın; basılı olarak talep edilmesi durumunda işletmeciler tarafından ücretli veya ücretsiz şekilde veya elektronik ortamda talep edilmesi durumunda ise ücretsiz bir şekilde aboneye sunulması gerekmektedir. Faturanıza hangi ücretlerin yansıtıldığı bilgisini, hizmet aldığınız işletmecinin internet sitesinde yer alan online işlemler menüsünden (asgari 3 aylık kullanım detayları yer almaktadır) sorgulayarak ya da müşteri hizmetlerini arayarak öğrenebilirsiniz. Halen söz konusu fatura tutarının fazla olduğunu düşünüyorsanız işletmecinize başvurabilirsiniz. Başvurunuz neticesinde, sorunun işletmeciniz tarafından çözülmediğini değerlendirmeniz halinde yasal yollara başvurabilirsiniz. Mobil hattınızı yurtdışında kullanabilmek için hattınızın uluslararası dolaşım hizmetine (roaming) açık olması gerekmektedir. Ancak, yurtdışında iken arama yapmanın yanında aranmanın da ücrete tabi olması, yurtdışındaki arama/aranma ve veri kullanım (internete erişim) ücretlerinin, ülkeden ülkeye değişebilmekle birlikte, yurtiçindeki aynı hizmetlere göre daha yüksek olması sebebiyle, işletmecinizin internet sitesinden, müşteri hizmetlerinden temin edebileceğiniz veya yurtdışına gittiğiniz ülkede tarafınıza SMS ile gönderilen yurtdışı ücretlerini göz önünde bulundurarak kullanım yapmanızda fayda görülmektedir. Ayrıca herhangi bir talebe gerek olmaksızın uluslararası mobil veri dolaşım (roaming) hizmetinden yararlanan abonelere, veri (data) kullanım tutarları 100 TL ve 250 TL’ye ulaştığında işletmeciler tarafından bilgilendirilme yapılmaktadır. Hattınız uluslararası dolaşım hizmetine (roaming) açılmadığı müddetçe diğer ülke şebekelerinde kullanılamayacaktır. Ancak hattın uluslararası dolaşım hizmetine açık olması durumunda kıyı veya sınır bölgelerimizde bulunan vatandaşlarımızın işletmecilerin şebekesi üzerinden hizmet alma ve bu durumda uluslararası dolaşım tarifesi üzerinden ücretlendirilerek yüksek faturalar ile karşılaşma ihtimalleri bulunmaktadır. Bu durum ile karşılaşmamak için; hizmet aldığınız işletmeci ile irtibata geçerek hattınızı uluslararası dolaşım hizmetine kapalı hale getirebilir veya mobil cihazınızın ayarlar menüsünden, kendi mobil operatörünüzü (ağ operatörleri/operatörler) manuel olarak seçerek yurtdışından hizmet veren şebekeye otomatik geçiş yapılmasını engelleyebilirsiniz. 444’lü numaralara doğru yapılan aramalarda; abonenin mevcut tarifesinde yer alan sabit hatlara doğru yapılan aramalardaki ücretlendirmeden farklı bir ücretlendirme yapılmamaktadır. 800 alan kodlu numaraları arayan kullanıcılara, bu aramalara ilişkin herhangi bir ücret yansıtılmamaktadır. Güvenli İnternet Hizmeti, talebiniz doğrultusunda işletmeciniz tarafından ücretsiz olarak sunulan, Çocuk Profili ve Aile Profili olmak üzere iki seçenekten oluşan ve internet ortamındaki zararlı içeriklerden internet kullanıcılarını büyük oranda koruyan alternatif bir güvenlik hizmetidir. Güvenli İnternet Hizmetinden yararlanabilmek için, internet erişiminizi sağlayan işletmecinin bayisi, çağrı merkezi, kısa mesaj servisi (SMS), online işlem merkezinden herhangi birine başvurarak söz konusu hizmeti etkinleştirilebilir, istediğiniz zaman profilleri değiştirilebilir yada profilleri devre dışı bırakabilirsiniz. Konuya ilişkin detaylı bilgi www.guvenlinet.org adresinde yer almaktadır. Aboneler, https://hat-sorgulama.btk.gov.tr internet adresinden gerekli bilgileri girerek üzerlerine kayıtlı aktif hatları öğrenebilmektedirler. Ayrıca herhangi bir aboneliği bulunmayan vatandaşlar da üzerlerine kayıtlı hatlara ilişkin bilgiyi e-Devlet üzerinden öğrenebilmektedirler. Kendi adınıza abonelik sözleşmesi olmaksızın kullandığınız hatları, bir defaya mahsus olmak üzere 01.10.2014 tarihine kadar hizmet aldığınız işletmeciye başvurarak kendi üzerinize kaydettirebilirsiniz. Hattın üzerine kayıtlı olduğu abonelerin kayıt tarihinden itibaren üç ay içerisinde işleme itiraz hakları bulunmaktadır. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu tarafından yapılan düzenlemeler kapsamında; görme engellilerin abonelik sözleşmelerini ve faturalarını “Braille” ya da sesli anons şeklinde talep edebilme hakları bulunmaktadır. Mobil işletmeciler tarafından, tarifelerde ve hizmetin sunum koşullarında meydana gelen tüm değişikliklerin talep eden abonelere sesli mesaj olarak gönderilmesi, talep eden abonelere sesli konum bilgisi verilmesi, talep eden abonelere fatura ve kota dolum bilgilerinin sesli mesaj olarak gönderilmesi, abonenin talebi doğrultusunda “Aradığınız kişi işitme engellidir” bilgisinin ücretsiz olarak sunulması, ses hizmetinden bağımsız olarak sadece SMS paketi hizmeti sunulması gerekmektedir.”
MOBİL TELEFON CİHAZLARINA İLİŞKİN ÖNEMLİ HUSUSLAR
“Mobil telefon cihazı alırken aşağıdaki hususlarına dikkat edilmesinde fayda görülmektedir. atın alınacak cihazın ambalajının açılmamış olması, cihazın markası, modeli ve seri numarası veya IMEI numarasının faturada belirtilmiş olması ve faturanın muhafaza edilmesi, cihazda “CE” işaretinin varlığının kontrol edilmesi, Türkçe kullanım kılavuzu olan cihazların satın alınması, garanti belgesinin satıcı tarafından tasdik edilip edilmediğinin kontrol edilmesi, satış sonrası montaj, bakım ve onarım hizmetleri ve yetkili servislere ilişkin bilgi alınması. Cihazın ayıplı (kusurlu) olduğunun anlaşılması (teknik servis tarafından tespit edilmesi) durumunda; satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme, satılanı alıkoyup ayıp oranında satış bedelinden indirim isteme, aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme, imkân varsa, satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini isteme, seçimlik haklarından birini kullanabilirsiniz. Satıcının yukarıda yer alan yükümlülüğünü yerine getirmemesi halinde yasal yollara başvurabilirsiniz. Mobil işletmeciler tarafından hizmet verilen elektronik kimlik bilgisine (IMEI) sahip cihazların Türkiye’de kullanılabilmesi için kayıt altına alınmaları gerekmektedir. Cihaz kayıt işlemleri mobil işletmecilerin abone kayıt merkezlerinde veya e-Devlet şifresi ile www.turkiye.gov.tr internet adresinden yapılabilmektedir. Cihaz kayıt işlemi için ödenmesi gereken ücretler dâhil ayrıntılı bilgiye “Mobil Cihazların Kayıt Altına Alınması ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular” rehberinden/bağlantısından ulaşabilirsiniz. Mobil cihazların sahibinin rızası dışında elden çıkması durumlarında tüketiciler, cihazlarının hizmet almasını engellemek için Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun (BTK) Bilgi ve İhbar Merkezinin “0312 294 94 94 ” numaralı telefonunu aramak sureti ile haftanın 7 günü 24 saat (7/24) ihbarda bulunabilirler. Ayrıca, tüketicinin hizmet aldığı işletmeciyi arayarak hattını kullanıma kapatmasında da fayda görülmektedir. Kayıp çalıntı cihazlarla ilgili ayrıntılı bilgiye “Kayıp/Çalıntı Mobil Cihazlarla İlgili Sıkça Sorulan Sorular” rehberinin yer aldığı https://tuketici.btk.gov.tr/sss/?i=2 bağlantısından ulaşabilirsiniz Yazımızı okuyan tüm tüketicilerimize bir tavsiyem okuduklarınızı aile, arkadaş toplantıları ile iş yerindeki arkadaşlarınızla paylaşarak tüketicilerimizin bilinçlenmesine katkıda bulunmanızı dilerken Tüketici işlemlerinizde bu güne kadar olduğu gibi bundan sonra da İnegöl TÜKODER olarak hukuki desteğimize devam edeceğimizi bildirir sağlıklı ve sorunsuz günler dilerim” ifadelerini kullandı.