Hamdi Ulukaya: Gelir Adaletsizliğini Gidermede İş Dünyası Sorumluluk Almalı

Chobani markasıyla Amerikan gıda pazarında büyük başarı kazanan Türkiyeli girişimci Hamdi Ulukaya, Davos’ta devam eden 47. Dünya Ekonomik Forumu toplantılarına katıldı. Ulukaya, “Toplumsal Değer Yaratarak Kar Elde Etmek” başlıklı oturumda, Chobani’de gerçekleştirdiği işçilerle hisse paylaşımı da dahil pek çok sıra dışı uygulamayı örnekleriyle aktardı. Bugün gerçekleştirilen oturuma Ulukaya’nın yanı sıra EY Kürsel Başkanı ve CEO’su Mark Weinberger, Tata CEO’su Natarajan Chandrasekaran, Global Innvation Fund CEO’su Alix Zwane ve Proctor & Gamble Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su David Taylor konuşmacı olarak katıldı.

Davos’ta yaptığı konuşmada gelir dağılımındaki adaletsizliğe dikkat çeken Hamdi Ulukaya, “Kaybedilen fırsatlar yüzünden insanlar büyük öfke ve içerleme yaşıyor. Ailelerini geçindirmeye çalışan milyonlarca insan kendini çaresizliğe terk edilmiş hissediyor. Umutlarını kaybetmiş durumdalar. Bu öfkeyi çok iyi anlıyorum, ben de patronlardan nefret ederek büyüdüm. Çünkü yalnızca kendilerini düşünüyorlardı. İş dünyasının tek derdi kar olmamalı; insanların hayatlarını daha iyiye götürecek gücü var ve bence bu gücü kullanmalı” dedi.

“Başarı paylaşıldıkça büyür”

Pek çok insanın şirketleri sorunun bir parçası olarak gördüğünü ve düşmanlık duyduğunu belirten Ulukaya, “Amerikan rüyası kavramını bilirsiniz, insanların en temel arzusunu ifade eder. 19. yüzyılda bu rüya, insanların kendi arazilerine, 20’nci yüzyılda kendi evlerine sahip olabilmesiydi. 21’inci yüzyılda ise Amerikan rüyası, insanların emekleriyle büyümesine yardımcı oldukları şirketlerde hisse edinebilmesi olmalı diye düşünüyorum. Şirketleri var eden insanlar, sıra başarının paylaşılmasına geldiğinde hiçbir bir fırsata sahip olamıyorlar. Oysa ben Chobani deneyiminden şunu öğrendim: ’Basarı paylasıldıkça büyüyor’. Artık daha fazla sirketin her ülkede, tüm çalısanlar için daha iyi ekonomik fırsatlar yaratmasının zamanı geldi” diye konuştu.

“Başarıyı paylaşmak ticarette zarar getirmiyor”

Geçtigimiz ilkbaharda Chobani Shares isimli hisse paylasım uygulamasını başlatarak 2 binden fazla çalışanını kar paylasımı yoluyla sirket ortagı yapan Hamdi Ulukaya, sözlerine şöyle devam etti: “Patronlardan nefret eden o çocuga, bu isin baska türlü de olabilecegini kanıtlamak istedim. Bu tür haklar, sanılanın aksine ticari anlamda da zararlı degil faydalı. Çalısanların islerine baglılıgı, is yerinin verimliligi bu sayede artıyor. Şirketlerin insanlara daha fazla ekonomik güvence sağlamasının farklı farklı yolları var. Elbette bizim Chobani’de getirdiğimiz yaklaşım bu işin tek yolu değil ve herkes için en iyi yöntem bu olmayabilir. Ama her şirket, çalışanlar ve toplum için daha fazlasını yapmanın yöntemlerini geliştirmeye uğraşmalı”.

“Şirketler liderliği üstlenmeli”

Ulukaya, iş insanlarının daha fazla varlık edinmek yerine şirketlerindeki insanlar için daha fazlası yapması gerektiğini vurgulayarak: “Kurumsal sosyal sorumluluk denen şey, sırf yanına yapıldı işareti konulsun diye yapılmamalı, o günler geride kaldı. Bunu aynen satış, pazarlama ve finans gibi işimizin merkezine almamız gerekiyor. Alın teriyle çalışan insanlara, ailelere, muvaffak olma fırsatı vermek bir tercih değil, bir sorumluluk. ‘Bugüne dek farklı devlet yönetimi türlerini denedik, farklı iktisat kuramlarını denedik. Bir uçtan digerine savrulduk. Ama henüz denemedigimiz bir sey var: Sirketlerin liderlik rolünü üstlenmesi. Buna bugün her zamankinden daha çok ihtiyaç olduguna inanıyorum”.