Ticaret Bakanı Mehmet Muş, Ticaret Bakanlığı Konferans Salonu’nda, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe ile düzenlediği basın toplantısında, ocak ayı dış ticaret rakamlarını açıkladı.
İhracat rakamlarının, dünyada bu kadar belirsizliğin olduğu bir iklimde ve Türkiye ile ilgili ihracat beklentilerinin düştüğü bir ortamda elde edilen başarının göstergesi olduğunu dile getiren Muş, Türkiye’nin, öngörülenin aksine, sanayi üretiminde ve ihracatta yoluna emin adımlarla devam ettiğini söyledi.
Muş, elde edilen bu başarıların arkasında Türkiye’de yakalanan siyasi istikrarın öneminin büyük olduğuna işaret ederek, şu ifadeleri kullandı:
“Bu siyasi istikrar, ihracatın önünü açan politikalarla ihracatçımıza ufuk açmış ve ihracatçılarımız dünyanın geniş coğrafyalarına Türk mallarını ulaştırmıştır. Bu noktada ihracatımızın menzilini artırmak için büyük çaba harcıyoruz. Bu minvalde yeni pazarlar bulmak için ticari diplomasi faaliyetlerimize yoğun şekilde devam ediyoruz. Geçtiğimiz günlerde TİM heyetiyle birlikte Venezuela’ya oldukça faydalı bir ziyaret gerçekleştirdik. Burada gerek bizim muhataplarımızla yaptığımız toplantıların, gerekse iş insanlarının gerçekleştirdiği ikili iş görüşmelerinin son derece faydalı olduğunu özellikle belirtmek istiyorum. Bizler ihracatımızın önünü açacak bu etkinliklere önümüzdeki süreçte de devam edeceğiz. İhracatçımızın hangi ülkede ne sorunu varsa çözmek için azami gayret göstereceğiz. Birilerinin çizdiği felaket senaryolarının aksine bizler bu ülkenin gücüne ve potansiyeline inanıyoruz.”
Türkiye’nin 2023 yılında da başarılar elde edeceğinden en ufak bir şüphesi olmadığını belirten Muş, şunları kaydetti:
“İhracatımız, geçtiğimiz yıl yakaladığı ivmeyi bu yılın ilk ayında da devam ettirmiş ve en yüksek ocak ayı ihracat değerine ulaşmıştır. Ocak ayında ihracatımız geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 10,4 artışla 19,4 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Enerji ve emtia fiyatlarında yaşanan sert artışın etkisi ile ithalatımız ocak ayında 33,7 milyar dolar olurken, bu rakamın dörtte birinden fazlası enerji ithalatı kaynaklıdır. Enerji fiyatlarındaki yüksek seyrin ithalatımıza etkisi, geçmiş yılların enerji ithalatı verilerine bakıldığında daha iyi anlaşılmaktadır. Nitekim, ocak ayı enerji ithalatı 2021 yılının aynı ayına göre yüzde 238 oranında artarak 8,8 milyar dolar düzeyine yükselmiştir.”
Muş, son dönemde altın ithalatındaki yükselişin de ithalatta yaşanan artışta etkili olduğunu anlatarak, ocak ayında toplam altın ithalatının da geçen yılın aynı ayına göre yüzde 733 artarak 5,1 milyar dolara yükseldiğini söyledi.
Geçen yıl çeşitli sektörlerde yaşanan yarı iletken tedarikine ilişkin sıkıntıların hafiflemesiyle küresel otomotiv piyasasının canlanmaya başladığına işaret eden Muş, şöyle konuştu:
“Bu durumun otomotiv ithalatımıza yüzde 47 oranında artış olarak yansıdığı dikkati çekmektedir. Öte yandan, paritenin (avro/dolar) dış ticaret rakamlarımız üzerindeki olumsuz etkileri de devam etmektedir. Ocak ayında parite etkisi nedeni ile yaklaşık 500 milyon dolar değerinde daha az ihracat gerçekleşmiştir. Dış ticaret verilerimizi paylaşırken hizmet ihracatımıza da ayrı bir parantez açmak istiyorum. Hizmet gelirlerimiz 2022 Ocak-Kasım döneminde seyahat ve taşımacılık gelirlerinin yüksek katkısıyla artış göstermiş ve 83,6 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir.”
İsveç’te Kur’an-ı Kerim yakılmasına yönelik alçak eylemi kınayan Muş, “Bu alçakça eylem, açık bir nefret suçudur. Bu eyleme ‘ifade özgürlüğü’ adı altında müsaade edenler de bu nefret suçunun ortaklarıdır. Türkiye olarak bu olayın sonuna kadar takipçisi olacağımızdan hiç kimsenin şüphesi olmasın.” diye konuştu.
Muş, geçen yıl ihracatta rekorlara imza atıldığına işaret ederek, “2023 yılında da küresel ekonomideki belirsiz görünümün devam etmesine rağmen bu başarıyı daha ileriye taşımak için var gücümüzle çalışıyoruz. ” ifadesini kullandı.
Bu yıl da küresel ekonomide yüksek seyreden enflasyon, ticaret ve ekonomide yavaşlama, Rusya-Ukrayna Savaşı ve bunun tetiklediği jeopolitik riskler ile Çin ekonomisinin açılması gibi çok fazla etkenin neden olduğu ciddi bir belirsizlik ortamı bulunduğuna dikkati çeken Muş, mal ve hizmet ticaretinde de daralmanın devam ettiğinin görüldüğünü bildirdi.
Muş, gelişmiş ülkelerden küresel ekonomiye yayılan yavaşlama ve büyüyen belirsizliğin, küresel yatırımları da zayıflattığını belirterek, “Teknolojiden finans ve üretime birçok alanda azalan talep ve durgunluk beklentileri nedeniyle küresel çapta işten çıkarmalar devam etmektedir.” dedi.
Küresel ekonominin içinden geçtiği bu zorlu dönemde Türkiye’nin, uyguladığı doğru politikaların karşılığını aldığını vurgulayan Muş “Birçok ülkede borcun sürdürülebilirliğine ilişkin endişelerin arttığı ve Avro Bölgesi’nde kamu borcunun milli gelirin yüzde 93’üne ulaştığı bir dönemde, ülkemizde bu oranın sadece yüzde 35 olarak gerçekleşmesi önemli bir başarıdır. Görüldüğü üzere Türkiye’nin borçluluk oranı birçok gelişmiş ülkeden daha iyi düzeydedir.” değerlendirmesinde bulundu.
Gelecek dönemde küresel ekonomide zor bir dönemin beklendiğini ifade eden Muş, özellikle Türkiye’nin en büyük ticaret ortağı olan Avrupa ekonomilerinde görülen zayıf talebin, ihracat üzerinde risk yarattığını söyledi.
Muş, bu kapsamda ihracatçıların alternatif pazarlara yönelmesinin önemli olduğu belirterek, “Öncelikle artan enerji fiyatlarıyla gelirleri ve dolayısıyla talepleri yükselen Orta Doğu ve Körfez ülkelerinin mal ve hizmet tedariki konusunda ilk tercihinin Türkiye olması için çalışmalarımıza devam ediyoruz. Orta Doğu ülkeleriyle ticari diplomasi faaliyetlerimizi hızlandırdık. Bakanlık olarak, Avrupa için ülkemizin üretim ve tedarik merkezi olması için gayret ederken, başta Uzak Ülkeler Stratejisi olmak üzere ihracatçılarımızı farklı pazarlara yönlendirme konusunda yanlarında olmayı sürdürüyoruz.” dedi.
Her yıl olduğu gibi bu yıl da devlet destekleriyle ihracatçıların arkasında olmaya devam ettiklerine vurgu yapan Muş, 2022’de 5,2 milyar lira olan desteğin bu yıl 10,1 milyar liraya çıkarıldığını bildirdi.
Muş, geçen yıl martta faaliyete başlayan ve ağustos ayında sermaye yapısı güçlenen İhracatı Geliştirme Anonim Şirketinin (İGE AŞ) teminat sorunu yaşayan ihracatçılar için finansmana erişimi kolaylaştırdığını belirterek şunları kaydetti:
“İhracatın finansmanı noktasında devrim niteliğinde bir uygulama olan İGE AŞ, bugüne kadar 21 milyar liranın üzerinde krediye kefalet sağlayarak ihracatçılarımıza finansman konusunda nefes aldırmıştır. Kuruluşunun üzerinden çok az bir süre geçmesine rağmen İGE AŞ, güçlenen yapısıyla ihracatçılarımız için çok önemli bir kaynak haline gelmiştir. Ben inanıyorum ki önümüzdeki yıllarda İGE AŞ çok daha güçlü olacak ve Türk ekonomisine daha büyük katkı sunacak devasa bir yapıya kavuşacaktır.”
Bakanlık ve ihracatçıların ülke ihracatını artırmak için çalışmalarına hız kesmeden devam ettiğini dile getiren Muş, “Üreten Türkiye vizyonumuz çerçevesinde sektör sektör istişarelerde bulunuyoruz. Önümüzdeki süreçte bu istişarelerimizin artarak devam edeceğini buradan özellikle vurgulamak istiyorum.” dedi.
Toplantıda konuşan TİM Başkanı Mustafa Gültepe, Cumhuriyetin 100’üncü yılına ihracat rekoruyla başlamanın gururunu yaşadıklarını, Avrupa ve ABD ekonomilerindeki daralmaya rağmen ocak ayında elde edilen performansın ve küresel pazarlardaki gelişmeler nedeniyle zorlu geçmesi beklenen yıla rekorla girmenin tüm ihracat ailesi için büyük bir motivasyon kaynağı olduğunu belirtti.
Genel Ticaret Sistemi (GTS) kayıtlarına göre ocak ayı ihracatının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10,4 artışla 19,4 milyar dolara yükseldiğini aktaran Gültepe, “Son 12 ayda ise 256 milyar dolarlık ihracata ulaştık. 2023 için öngördüğümüz hedefi yakalayabilmemiz için her ay önceki yılın aynı dönemine göre 900 milyon dolar daha fazla ihracat yapmamız gerekiyor. Ocak ayında bu başarıyı sağladık. Önümüzdeki aylarda çok daha yüksek bir performans göstererek yılı 100’üncü yıla yaraşır bir ihracatla kapatmak için var gücümüzle çalışıyoruz.” diye konuştu.
Gültepe, sektörler özelinde bakıldığında ocak ayında en çok ihracatı otomotivin gerçekleştirdiğini belirterek, “Otomotiv geçen ay 2,7 milyar dolarlık ihracata imza attı. Kimya 2,3 milyar dolarla ikinci, hazır giyim 1,6 milyar dolarla üçüncü, elektrik ve elektronik 1,2 milyar dolarla dördüncü, çelik ise 1,1 milyar dolarla beşinci sırada yer aldı.” dedi.
Ocak ayında 46 ilin ihracatında artış yaşandığını vurgulayan Gültepe, şunları kaydetti:
“İhracatta ilk 5 ilimiz İstanbul, Kocaeli, Bursa, İzmir ve Gaziantep şeklinde sıralandı. İlk kez ihracat ailemize katılan bin 641 firmamız 81,9 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. Birim ihracat değerimiz ise geçen yılın aynı ayına göre yüzde 24,2 artışla 1,56 dolara yükseldi. En çok ihracat yaptığımız ülkeler sırasıyla Almanya, ABD, Rusya, İngiltere ve İtalya oldu. Bazı ülkelerde dikkat çekici artışlar kaydettik. Suudi Arabistan’a ihracatımız 22, Kazakistan’a ihracatımız 2, İsviçre’ye ihracatımız 1,5 kat arttı. Özellikle Suudi Arabistan’a ihracatta önemli bir toparlanma süreci yaşıyoruz. Ayrıca Türk Cumhuriyetlerine ihracatımızın geçen yılın aynı ayına göre yüzde 60 arttığının altını çizmek istiyorum.”
Mustafa Gültepe, Türkiye’nin ihracatta büyük hedefleri olduğunu, bir yandan mevcut pazarlardaki payı artırmaya çalışırken diğer taraftan da yeni pazarlar bulmak için çaba gösterdiklerini söyledi.
Geçen hafta Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un başkanlığında 105 kişilik bir heyetle Venezuela’yı ziyaret ettiklerini bildiren Gültepe, “Yoğun katılımın olduğu ticaret heyetimiz son derece verimli geçti. 67 firma temsilcimiz binden fazla ikili iş görüşmesi yaptı. Ayrıca, Venezuela makamları ve iş dünyası temsilcileriyle görüşmeler gerçekleştirdik. Bu ziyaretin ülkemiz için uygun bir pazar olan Venezuela’ya ihracatımıza büyük katkı sunacağına inanıyorum. Aynı tarihlerde Pakistan’a giden heyette yer alan 38 firmamız 500’e yakın ikili iş görüşmesi gerçekleştirdi. Şubat ve mart aylarında Tayland’dan Fas’a, Malezya’dan Kolombiya’ya 17 ülkeye ticaret heyeti düzenleyeceğiz. Ticaret diplomasisini aralıksız ve mesafe tanımadan sürdürüyoruz. Bu yılı 100 ticaret heyeti ile tamamlamayı hedefliyoruz. Ayrıca yıl sonuna kadar 45 alım heyetini de ülkemizde ağırlayacağız.” şeklinde konuştu.
TİM Başkanı Gültepe, ocak ayında ihracat ailesi için hem yurt içinde hem de yurt dışında olumlu gelişmeler yaşandığını ifade etti.
Sanayide kullanılan elektrik ve doğal gazın fiyatında geçen ay 2 kez indirim yapıldığını hatırlatan Gültepe, sözlerini şöyle devam etti:
“2 Ocak’ta yıllık dış ticaret verilerini açıkladığımız toplantıda dile getirdiğimiz taleplere hızlı cevap veren Cumhurbaşkanımıza, destekleri için hem Ticaret Bakanımıza hem de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanımıza şükranlarımızı sunuyoruz. Kamu ve özel sektör iş birliğiyle ihracatımızı büyütmeye devam edeceğiz. Ana pazarlarımız konumundaki Avrupa ve ABD’den de son günlerde olumlu haberler gelmeye başladı. IMF, ABD ve Avro Bölgesi’nin ekonomik büyüme beklentisini yukarı yönlü revize etti. Avro Bölgesi’nde bileşik PMI Endeksi ocakta 49,3’ten 50,2’ye yükselerek 7 ay sonra ilk kez büyüme bölgesine geçti. İnanıyorum ki bu işaretler önümüzdeki aylarda ihracatımıza olumlu yansıyacak.”