Yaklaşık 1 yıl önce Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Genel Sağlık Sigortası (GSS) ile ilgili bilmeyenlerini SGK’dan sizin için derledik. Halk arasında merak edilen GSS’nin bilinmeyen bütün yönleri ve aklınıza takılan soruların cevapları bu makalede…
Bugüne kadar hiç gelir testi yaptırmadım; genel sağlık sigortası primi borçlarımı nasıl yapılandırabilirim?
Genel sağlık sigortası tescili yapıldığı halde gelir testine hiç başvurmayan kişilerin, yeniden yapılandırma hakkındaki maddenin Resmi Gazetede yayımlandığı (11.09.2014) tarihi takip eden aybaşından itibaren on iki ay içerisinde 30.9.2015 tarihi mesai bitimine kadar) yerleşim yerinin bulunduğu yerdeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına gelir testi için başvurmaları durumunda genel sağlık sigorta tescilleri, gelir testi sonucuna göre tescil başlangıç tarihinden itibaren güncellenecek ve belirlenen gelir seviyesine göre primleri tahakkuk ettirilecektir.
GSS prim borçlarımı yapılandırmak için hangi tarihe kadar başvuruda bulunmam gerekir?
Gelir testi sonucundan sonra Genel sağlık sigortası primi alacakları yönünden en geç 2.11.2015 tarihine kadar Kuruma başvuruda bulunulması gerekmektedir.
Daha önce gelir testi yaptırdım; genel sağlık sigortası prim borçlarımı nasıl yapılandırabilirim?
Gelir testinin sonuçlandığı tarihten sonra tespit edilen gelir testi sonucuna göre (C-1), (G-1) (G-2) veya (G-3) gelir seviyesi üzerinden prim tahakkuku yapılmaktadır. (1/7/2015-31/12/2015 tarihleri arası genel sağlık sigortası prim tutarları (60/G-1): ) 50,94 TL, (60/G-2): 152,82 TL, (60/G-3): 305,64 TL’dir) 11/9/2014 tarihi itibariyle, bu kapsamdaki kişilerin genel sağlık sigortası primleri, tespit edilen gelir seviyesi esas alınarak tescil başlangıç tarihinden itibaren tahakkuk ettirilecektir.
Yeniden yapılandırma başvurusunu nereye yapmam gerekir?
Genel sağlık sigortası prim alacakları için başvuru formu doldurulmak suretiyle elden veya posta yoluyla ikametgâhının bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvurulması gerekmektedir. Başvuruların posta yolu ile yapılması halinde, taahhütlü, iadeli taahhütlü, PTT Kargo (kapıdan kapıya teslim) ya da APS yolunun tercih edilmesi halinde, başvuru formunun postaya verildiği tarih Kuruma verildiği tarih olarak kabul edilecek, buna karşın adi posta yolunun tercih edilmiş olması halinde, başvuru formunun Kurum evrak kayıtlarına giriş tarihi Kuruma verildiği tarih olarak kabul edilecektir.
Ödemeler ne şekilde olacaktır?
Genel sağlık sigortasından kaynaklanan alacak aslının tamamının 30.11.2015 tarihine kadar ödenmesi halinde bu alacaklar için herhangi bir faiz alınmayacaktır. Peşin ödeme yolunu tercih etmiş olan borçluların, yeniden yapılandırılmış borcun tamamını ilk taksit ödeme süresi içinde ödeyememeleri halinde, bir takvim yılı içinde ikiden fazla taksit ihlali meydana gelmeden önce talepte bulunmaları ve cari ay primleri yönünden çok zor durum hali olmaksızın ikiden fazla ödeme yükümlülüğünün ihlal edilmemiş olması kaydıyla, peşin ödeme başvuruları, talep edecekleri taksit sayısına göre altı, dokuz, on iki veya on sekiz eşit taksite çevrilecektir. Dolayısıyla borçluların en geç 31/3/2016 tarihine kadar, başvuruda bulundukları birime müracaat etmeleri halinde peşin ödeme başvuruları taksitle ödeme başvurusuna çevrilecektir.
Taksitlendirme ne şekilde olacak?
Hesaplanan tutarın taksitle ödenmek istenmesi halinde, ilk taksit sekiz ay içerisinde, diğer taksitlerin ise ikişer aylık dönemler halinde azami on sekiz eşit taksitte ödenmesi gerekir. Borçluların başvuru sırasında altı, dokuz, on iki veya on sekiz eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini tercih etmeleri şarttır. Başvuru formunda borcun ne şekilde ödeneceğinin veya taksitle ödeme yolunun seçilmesine rağmen borcun kaç taksitte ödeneceğinin beyan edilmemesi halinde, borcun azami taksit süresi içinde ödeneceğinin kabul edildiği varsayılarak on sekiz eşit taksit üzerinden ödeme planı hazırlanacaktır.
Yine, borçlarını taksitler halinde ödeme yolunu tercih eden borçluların, başvuru formunda seçebilecekleri altı, dokuz, on iki veya on sekiz taksitten biri yerine farklı bir taksit sayısı seçmeleri halinde, taksit sayısına en yakın üst dilimdeki taksit sayısını, on sekiz taksitten daha fazla süreli bir taksit süresini tercih etmiş olmaları halinde ise on sekiz taksit süresini tercih ettikleri kabul edilecektir. Tercih edilen taksit süresinden daha uzun bir sürede ödeme yapılamaz.
Ödenecek tutar nasıl belirlenir?
Taksitler halinde ödenecek olan tutarın tespiti sırasında, öncelikle kapsama giren alacaklara ilişkin alacak aslı ile TEFE/ÜFE/Yİ-ÜFE oranları esas alınarak gecikme cezası ve gecikme zammı yerine dikkate alınacak tutar hesaplanacak, ardından bulunan bu tutar, borçlularca talep edilen taksit sayısına göre;
-Altı eşit taksit için (1,05),
-Dokuz eşit taksit için (1,07),
-On iki eşit taksit için (1,10),
-On sekiz eşit taksit için (1,15),
katsayısı ile çarpılacaktır.
Daha sonra, yeniden yapılandırmaya esas toplam alacak tutarı (alacak aslı + TEFE/ ÜFE/Yİ-ÜFE tutan ) ile ilgili katsayısının çarpılması sonucunda bulunan tutar toplanarak talep edilen taksit sayısına bölünecek ve ikişer aylık dönemler itibariyle ödenecek taksit tutarı belirlenecektir.
Hesaplanan borcun taksitler halinde ödeneceğinin beyan edilmesine rağmen, borcun tamamının tercih edilen taksit sayısından daha kısa süre içinde ödenecek olması halinde, öncelikle taksitlendirme farkı ilgili taksit sayısına ilişkin katsayıya göre yeniden hesap edilecek, ardından kalan taksit tutarları ilgili katsayıya göre hesaplanan bakiye taksitlendirme farkı üzerinden tahsil edilecektir.
İlk taksit ödeme süresi geçirildikten sonra peşin ödeme seçeneği tercih edilemeyeceği gibi başvuruların bir takvim yılı içinde ikiden fazla taksit ihlalinin meydana geldiği tarihten sonra (30.11.2015 ve sonrasında) yapılması halinde başvurular işleme alınsa dahi bu defa bir takvim yılı içinde ikiden fazla taksit ihlalinin meydana gelmiş olması nedeniyle, borçların geçici 60 ıncı madde kapsamında ödeme hakkı yitirilmiş olacaktır. Dolayısıyla bu nitelikteki başvuruların 30.11.2015 tarihinden sonra yapılmış olması halinde bu başvurular işleme konulmayacaktır. İlk taksit ödeme yükümlülüğü genel sağlık sigortasından kaynaklanan alacaklar yönünden 30/11/2015 tarihinde sona ermektedir.
Ödeme yükümlülüklerini yerine getiremediğim veya eksik yerine getirdiğimde yapılandırma hakkım devam edebilir mi?
Kapsama giren borçları için taksitle ödeme yolunu tercih etmiş olan borçluların aylık taksitlerini süresi geçtikten sonra ödeyecek olmaları halinde; bu taksitleri ödeme vadesinin sona erdiği tarihi takip eden aydan ödemenin yapılacağı tarihe kadar 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı üzerinden hesaplanacak geç ödeme zammı ile birlikte ödeyeceklerdir. Ancak geç ödeme zammı, her ay ve kesri için aylık olarak hesap edilecektir. Yapılandırma başvurusunda bulunmuş olan borçluların peşin ödeme yolunu tercih etmiş olmaları halinde, yeniden yapılandırılmış borçların tamamını en geç 30/11/2015 tarihine kadar ödememeleri ve bir takvim yılı içinde iki taksit ihlali meydana gelmeden peşin ödeme taleplerini taksitle ödeme talebine de dönüştürmemeleri halinde kapsama giren borçlarını yeniden yapılandırma kapsamında ödeme hakkını kaybedeceklerdir. Taksitle ödeme yolu tercih edilmiş olmasına rağmen, bir takvim yılı içinde yasal süresi içinde ödenmemiş veya eksik ödenmiş ikiden fazla taksitin bulunması ya da bir takvim yılında ikiden fazla olmamakla birlikte ödenmemiş veya eksik ödenmiş taksitlerin en geç son taksiti izleyen ayın sonuna kadar ödenmemesi halinde, ödenmeyen taksitler yönünden yeniden yapılandırmadan yararlanma hakkı kaybedilmiş olacaktır. Başvuruda bulunan borçluların taksit ödeme süresince tahakkuk eden sigorta primlerini çok zor durum olmaksızın bir takvim yılında ikiden fazla vadesinde ödememeleri ya da eksik ödemeleri halinde, belirtilen madde hükümlerine göre yapılandırılan borçlarına ilişkin kalan taksitlerini ödeme haklarını kaybedeceklerdir. Genel sağlık sigortalılarının çok zor durum bildirimi için yazılı beyanda bulunmaları yeterli olacaktır. Dolayısıyla, cari ay primlerini çok zor durumda bulunmaları nedeniyle ödeyemediği anlaşılan borçlular, kalan taksitlerini ödemeye devam edebileceklerdir.
Taksit tutarının % 10’u aşılmamak şartıyla 5 Liraya kadar yapılmış eksik ödemeler ihlal sayılmayacaktır. Kapsama giren borçları yeniden yapılandırılmış olan borçluların, ödeme yükümlülüklerini yerine getirmemeleri nedeniyle yapılandırmadan yararlanma hakkını kaybetmeleri halinde, ödedikleri tutar kadar yapılandırma hükümlerinden yararlanmış sayılacaklar, bakiye alacaklar ise cari usul ve esaslar çerçevesinde tahsil edilecektir.
Borçlarımı yapılandırırsam sağlık hizmetlerinden faydalanabilir miyim?
Borçlarını yapılandırmak için başvuruda bulunan borçlular, yapılandırılan borçlarının ilk taksitini ödemeleri ve yapılandırmanın ihlal edilmemesi ayrıca yapılandırılan tarihten sonra ödeme vadesi geçmiş cari dönemden 60 günden fazla prim ve prime ilişkin borçlarının bulunmaması halinde sağlık hizmetlerinden yararlanmaya başlayacaklardır. Ancak, taksit ödeme süresince tahakkuk eden cari aya ilişkin sigorta primlerini çok zor durum hali olmaksızın bir takvim yılında ikiden fazla vadesinde ödememeleri ya da eksik ödemeleri halinde, yapılandırılan borçlarına ilişkin kalan taksitlerini ödeme haklarını kaybedeceklerinden sağlık hizmetlerinden yararlanma haklarını da kaybedeceklerdir.