Sessiz Katile Dikkat

Özel Gaziantep Anka Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ali Ayas, kış aylarında artan karbonmonoksit zehirlenmelerinde çocukların yetişkinlere oranla daha çabuk etkilendiğini vurgulayarak, uyarılarda bulundu. Ali Ayas, “Hem yetişkinler hem de küçük çocuklar risk altında, ancak küçük çocuklar çok daha savunmasız olduğu için bu konuda ailelerin bilinçli olması gerek. Çocuklarda zehirlenme belirtileri daha erken kendini gösterir. Zehirlenmenin erken fark edilmesi de olası ölümlerin önüne geçilmesini sağlar” dedi.

Karbonmonoksidin, renksiz, kokusuz ve tatsız bir gaz olduğu için hissedilmesi ve saptanmasının zor olduğunu söyleyen Ayas, “Vücuda solunum yolu ile giren ve doğrudan kana geçerek oksijen alımını engelleyen karbonmonoksit, zehirlenme ve ölümlere neden olur. Karbonmonoksit zehirlenmeleri sıklıkla; kapalı ortamlarda açık ocaklar, bacası çekmeyen soba, şofben, bacasız gaz sobalarında yakıtın iyi yanmaması nedeni ile meydana gelir. Zehirlenmenin belirtileri, kanımızda oksijen taşıyan hemoglobinin bu işlevinin karbonmonoksit tarafından engellenmesi ile ilgilidir. Vücuttaki kan dolaşımı içerisinde oksijen taşınmasını sağlayan hemoglobin adında kırmızı kan hücreleri vardır. Havada çok fazla miktarda karbonmonoksit olduğu zaman, bu hücreler oksijen yerine teneffüs edilen karbonmonoksidi taşımaya başlar. Karbonmonoksidin hemoglobine bağlanması oksijenden ortalama 200 kat daha hızlı ve çok sıkıdır. Bu nedenle vücut organlarının kana karışan karbonmonoksitten etkilenmesi fazla zaman almamaktadır. Çocukların vücutları bir yetişkine göre bu gaza karşı daha duyarlıdır. Bu nedenle zehirlenme çok hızlı olur” dedi.

“Çocuklar daha fazla risk altında”

Zehirlenme belirtilerinde şiddetinin kişiden kişiye göre değiştiğini dile getiren Uzman Dr. Ali Ayas, özellikle anne karnındaki bebek, çocuk ve yaşlıların karbonmonoksitten etkilenmede daha fazla risk altında olduğunu yineledi.

Doğmamış bebeklerin kan hücrelerinin yetişkin kan hücrelerine göre daha kolay olduğunu söyleyen Ayas, “Karbonmonoksit bağlanırlar. Bu da doğmamış bebeği karbonmonoksit zehirlenmesine karşı daha hassas hale getirir. Çocuklar yetişkinlere göre daha sık nefes alıp verirler. Bu yüzden bebeklerde olduğu gibi çocuklar da yetişkinlere göre karbonmonokside daha duyarlıdır” şeklinde konuştu.

“Erken fark edilmezse ölümle sonuçlanır”

Karbonmonoksit zehirlenmesinin ilk belirtilerinin uyku hali, baş ağrısı, baş dönmesi, bulantı, kusma, nefes darlığı, halsizlik şeklinde olduğunu ve çocuklarda bu belirtilerin daha çabuk hissedileceğini belirten Ayas, karbonmonoksitle meydana gelen zehirlenmelerde kısa süre içerisinde tıbbi müdahale yapılmazsa, zehirlenmelerin ölümle sonuçlanabileceğini dile getirdi.

Ayas, karbonmonoksit zehirlenmelerinde yapılacak ilk müdahale ve tedavi ile ilgili önemli bilgiler verdi. Ayas, “Öncelikle zehirlenene yardım eden kişi, kendisini de korumalıdır. Önce kapı ve pencere açılıp hava akımı sağlanmalı. Zehirlenmeden etkilenen kişi, hızla ortamdan uzaklaştırılmalı, açık havaya çıkarılmalı ve 112 Acil Yardım Servisi aranmalıdır. Hastanede hastanın durumu değerlendirilerek temel yaşam desteği sağlanır. Mümkün olan en kısa zamanda hiperbarik oksijen tedavisine alınması hayat kurtarıcı, sakatlık riskini azaltıcı ve hastanın yoğun bakımda kalma süresini azaltıcı etkiye sahiptir” diye konuştu.

“Karbonmonoksit dedektörü zehirlenmelerin önüne geçer”

Karbonmonoksit zehirlenmelerine maruz kalmamak için yatarken sobaların söndürülmesi, şofben vanalarında sızma olup olmadığının kontrol edilmesi, bacaların tıkanık olmadığından emin olunması gerektiği konusunda uyaran Özel Gaziantep Anka Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Ali Ayas, özellikle soba bulunan evlerde zehirlenmelerin önüne geçmek amacıyla karbonmonoksit dedektörü bulundurulmasının iyi olacağını söyledi.